24. Konfrontacje Teatralne: „Meno Fortas Eimuntasa Nekrošiusa” – wernisaż wystawy

Wystawa jest próbą ukazania głównych założeń artystycznych teatru Meno Fortas litewskiego reżysera Eimuntasa Nekrošiusa.

Meno Fortas, czyli Fort Sztuki powstał w 1998 roku na fali sukcesu inscenizacji „Hamleta” Eimuntasa Nekrošiusa i w efekcie odejścia reżysera z kierownictwa artystycznego festiwalu LIFE.

Meno Fortas mieści się w zabytkowej przestrzeni dawnej drukarni na Starym Mieście w Wilnie. Było tam wystarczająco dużo miejsca, by otworzyć salę prób, a nawet kameralną scenę dla kilkudziesięciu widzów, ale zdecydowanie za mało na prezentację pełnowymiarowych, pięciogodzinnych widowisk Nekrošiusa. Dlatego w ciągu dwóch ostatnich dekad reżyser właśnie tutaj prowadził wszystkie próby do swoich wileńskich spektakli, a dopiero trzy dni przed premierą przenosił się do wynajmowanych dużych scen Teatru Narodowego lub na Pohulankę. Albo jechał z całym zespołem do Włoch, by premierowo pokazać gotowe dzieło na festiwalu lub w siedzibie koproducenta.

Dla Nekrošiusa Meno Fortas było nie tylko miejscem pracy, wygodną przestrzenią warsztatową dla młodych aktorów i reżyserów, z którymi pracował, ale przede wszystkim azylem, w którym się chował przed rozplotkowanym i rozpolitykowanym Wilnem. Można też myśleć o Meno Fortas jako o jego autorskiej idei i świadomej deklaracji artystycznej. Nekrošius jako artysta potrzebował niewiele, by tworzyć swój teatr, trochę pustego miejsca, parę rekwizytów i oddanych aktorów, ale ostatecznie jednak musiał mieć wsparcie w instytucji.

Wystawa zatytułowana Meno Fortas Eimuntasa Nekrošiusa jest próbą ukazania głównych założeń artystycznych teatru litewskiego reżysera. Na ekspozycję składają się rysunki, szkice, rekwizyty, obiekty, prywatne fotografie wydobyte z osobistych kolekcji i te dokumentujące proces powstawania inscenizacji: Hamleta, Otella, Makbeta, Pieśni nad pieśniami, Fausta, Idioty i Boskiej komedii. Celem wystawy jest stworzenie unikalnej perspektywy spojrzenia na świat teatru Eimuntasa Nekrošiusa. Jej autorami są wieloletni współpracownicy reżysera – jego syn Marius Nekrošius i żona Nadežda Gultiajeva. Od 1998 roku w każdym z jego przedstawień odpowiadali za scenografię i kostiumy.

W roku 2019 wystawa zostanie zaprezentowana w Neapolu, Petersburgu, Lublinie i Wilnie.